De Digital Services Act: omgaan met de uitdaging van contentmoderatie
In een wereld die steeds meer wordt gedomineerd door het internet en sociale media, is het reguleren van de digitale ruimte een belangrijke zorg geworden voor regeringen wereldwijd. De Digital Services Act (“DSA”) van de Europese Unie is een cruciale stap in deze richting. Deze Europese verordening heeft als doel het zorgen voor een veilige, voorspelbare en betrouwbare online omgeving, waarin (i) de verspreiding van illegale online content wordt aangepakt, (ii) grondrechten worden beschermd en (iii) innovatie wordt vergemakkelijkt. Recente gebeurtenissen, zoals het geëscaleerde conflict tussen Hamas en Israël, hebben de discussies over de relevantie en het belang van de DSA versterkt in het kader van contentmoderatie.
Begrip van de DSA
De DSA is op 16 november 2022 in werking getreden. De verordening reguleert online diensten, zoals videodeelplatforms, onlinemarktplaatsen, sociale- en bloggingwebsites en internetaanbieders. De DSA richt zich dus op online diensten, waarbij het doorgeven en opslaan van informatie van haar gebruikers (user-generated content) centraal staat. De verordening biedt een juridisch kader waarbinnen platforms aansprakelijk kunnen worden gehouden voor de inhoud die op hun sites wordt gedeeld. Daarnaast biedt de DSA ook vrijstellingen van die aansprakelijk, als de platforms aan bepaalde voorwaarden hebben voldaan.
Belangrijke bepalingen in de Digital Services Act
- Zorgplicht: Platforms worden verplicht maatregelen te treffen om hun gebruikers te beschermen, waaronder het verwijderen van illegale inhoud en het waarborgen van transparantie in hun praktijken voor contentmoderatie. Voldoen de platforms niet aan deze verplichtingen, dan kunnen deze aansprakelijk worden gehouden. Onder bepaalde voorwaarden kunnen platforms worden vrijgesteld van aansprakelijkheid.
- Mechanismen: Online diensten moeten gebruiksvriendelijke mechanismen gebruiken voor de kennisgeving en verwijdering van illegale content.
- Transparantie: Verhoogde transparantie in de vorm van gebruiksvriendelijke algemene voorwaarden, evenals duidelijke communicatie van de contentmoderatiebeleidslijnen van de platforms.
- Toezicht en Rapportage: Platforms zullen worden verplicht om te rapporteren over hun inspanningen voor contentmoderatie en de genomen maatregelen om te zorgen voor naleving van de DSA.
Sociale media en berichtgeving over het conflict tussen Hamas en Israël
De informatievoorzieningen over het conflict tussen Hamas en Israël, dat uitgebreide en wereldwijde aandacht in de media heeft gekregen, speelt zich ook grotendeels af op sociale mediaplatforms. De realtime aard van deze platforms maakt ze tot een primaire bron voor nieuwsupdates, ooggetuigenverslagen en commentaar van individuen over de hele wereld.
Terwijl de gebeurtenissen zich ontvouwden in het conflict, werden sociale mediaplatforms overspoeld met berichten, afbeeldingen en video’s met betrekking tot de situatie. Sommige van deze inhoud werd als opruiend en zelfs gevaarlijk beschouwd, terwijl andere inhoud bedoeld was om objectieve informatie te verschaffen of bewustwording te creëren.
De DSA in het licht van het conflict tussen Hamas en Israël
Het conflict tussen Hamas en Israël en het delen van informatie hierover op de digitale platforms is een duidelijk voorbeeld van de uitdagingen waarvoor de maatschappij wordt gesteld door het digitale tijdperk. Hoewel sociale mediaplatforms het potentieel hebben om te informeren, bewustwording te verspreiden en discussie te vergemakkelijken, kunnen ze ook worden misbruikt om valse informatie te verspreiden en haat te bevorderen. De DSA streeft ernaar een balans te vinden tussen het behoud van de vrijheid van meningsuiting en de bescherming van het publiek tegen schadelijke inhoud (contentmoderatie).
Oproep van de Europese Unie
Door de Europese Unie is met een beroep op de DSA aan de social mediaplatforms zoals Meta (Facebook en Instagram) en X (voorheen Twitter) een oproep gedaan om de verspreiding van illegale inhoud en desinformatie over het conflict tegen te gaan op de platforms. Mochten de platforms hier niet adequaat genoeg op reageren, dan kan de Europese Unie een formele procedure tegen de platforms starten met als uitkomst het opleggen van boetes.
Conclusie over de contentmoderatie
Het vinden van de juiste balans tussen vrijheid van meningsuiting en verantwoorde contentmoderatie blijft – ook met de komst van de DSA – een centrale uitdaging voor ons digitale tijdperk. De DSA van de Europese Unie zou wellicht een belangrijke stap in de goede richting kunnen zijn. Hoe effectief de DSA in de praktijk is, zal nu moeten blijken na de eerder genoemde oproep van de Europese Unie aan de social mediaplatforms. Meer weten over de DSA? Neem dan gerust contact met ons op.
