Een consument die ‘bestelt’: betalingsverplichting of niet?
Bij e-commerce moet een consument erop gewezen worden wanneer een betalingsverplichting wordt aangaan. De betreffende wettelijke regeling is gebaseerd op de Europese Consumentenrichtlijn. Als die wettelijke regeling niet wordt nageleefd kan de consument de overeenkomst ‘vernietigen’. De overeenkomst heeft dan nooit bestaan, de betalingsverplichting van de consument dus ook niet. Dat is wrang als de webshop-exploitant het gekochte al heeft geleverd of de dienst al heeft verricht.
Of aan deze informatieverplichting wordt voldaan als de consument klikt op de knop “Bestellen”, hield juristen al enige tijd verdeeld. Aan die discussie heeft de Hoge Raad op vrijdag 4 oktober 2024 een einde gemaakt.
Oordeel van de Hoge Raad over de bestelknop
In één van de aan de Hoge Raad voorgelegde zaken had een consument zich ingeschreven voor de opleiding tot doktersassistente. Ze deed dit door op de knop met de tekst ‘schrijf je nu in’ te klikken. Zij is daarna met de opleiding gestopt nadat ze een aantal lessen had gevolgd. Zij bleek vervolgens niet bereid om het volledige lesgeld te betalen. Met de knop was voor haar onvoldoende duidelijk geweest dat zij daartoe verplicht zou zijn.
Betalingsverplichting of niet?
In de andere zaak had een koper artikelen besteld op de website van bol.com en voltooide haar bestelling door te klikken op een knop met de tekst “bestelling plaatsen”. Toen het na de levering op betaling aankwam, gaf de consument niet thuis. Die consument verscheen vervolgens ook niet in de procedure. In deze zaak toetst de rechter ambtshalve of aan de informatieverplichting werd voldaan, zonder dat de consument zich erop beriep.
In deze zaken oordeelt de Hoge Raad in het voordeel van de consumenten. Hij oordeelt dat wanneer een knop wordt getoond met de tekst “bestelling plaatsen”, de gemiddelde consumenten niet begrijpt dat dit betekent dat er een betalingsverplichting wordt aangegaan. In het oordeel van de Hoge Raad is er een verschil tussen iets bestellen en daadwerkelijk akkoord gaan met betalen. Dat geldt ook voor een knop met daarop alleen de tekst ‘bestellen’ of ‘bestelling afronden’. Hetzelfde geldt voor ‘schrijf je nu in’.
Wat bekent dit voor jou als webshopeigenaar?
Dat betekent dus dat de consument in die gevallen niets hoeft te betalen. In het oordeel van de Hoge Raad is dat anders voor prestaties die niet ongedaan gemaakt kunnen worden, zoals bijvoorbeeld de lessen die gevolgd werden. In die gevallen heeft de consument recht op een ‘redelijke vergoeding’. Bedacht dient te worden dat het dan niet gaat om de ‘volledige vergoeding’.
De uitspraak maakt nog eens duidelijk dat het inrichten van een webwinkel niet alleen technische en commerciële expertise vraagt. Het niet voldoen aan de wettelijke informatieverplichtingen hebben serieuze consequenties voor consumententransacties. Yur helpt je er graag bij, ons team ‘Commerciële contracten en Geschillen’ staat voor je klaar!
